Doel van het acht velden instrument
In deze tekst willen we een kader bieden om te kijken naar leertrajecten in organisaties. Uitgangspunt is dat het bij opleiden en leren in organisaties gaat om het realiseren van leertrajecten die adequate oplossingen bieden voor een bepaald probleem in een organisatie. Daarbij spreken we bewust over leertrajecten en niet over opleidingen. Het gaat ons om het leren, niet om het opleiden. Dat leren kan op uiteenlopende manieren vormgegeven worden, de traditionele cursus- of opleidingsvorm is daar slechts één van.
Met het acht velden kader willen we een handvat bieden voor het beantwoorden van de vragen:

• Wat wil je bereiken?

We onderscheiden vier niveaus voor het vertalen van een organisatie-doel in leertrajecten: organisatie, werksituatie, vaardigheden en leersituatie. Deze niveaus dragen bij aan de effectiviteit van leertrajecten omdat ze stimuleren - vooraf - de beoogde opbrengst van de geplande opleidingsinvestering te verscherpen.

• Wanneer ben je tevreden?

Ook voor het evalueren van leertrajecten benoemen we vier niveaus. Deze zijn in feite de spiegel van de eerste vier niveaus. Het systematisch invullen daarvan resulteert in concrete criteria voor het evalueren van leertrajecten. Dit is belangrijk om de resultaten achteraf zichtbaar te kunnen maken: hoe concreter de criteria zijn, hoe gemakkelijker ze te meten zijn.
We pleiten er voor de vraag 'Wanneer ben je tevreden?' niet pas achteraf te beantwoorden, maar vooraf. Een scherper beeld van de evaluatie-criteria maakt een gerichtere invulling van leertrajecten mogelijk.